Het moois dat wij delen

foto: blog Standaard Uitgeverij-Selina De Maeyer

‘Ik blijf heilig geloven in communicatie, dat klopt. Ik ben het liever oneens met jou ná een gesprek, dan voor een gesprek. En wie weet worden we het onverwacht nog eens met elkaar.’

Ish Ait Hamou

Ish Ait Hamou, ik volg hem al een tijdje op Instagram. Met zijn boek 'Het moois dat wij delen' is hij niet aan zijn proefstuk toe en sinds het gelanceerd werd in 2019, gingen er al meer dan 60.000 exemplaren van over de toonbank. Het boek en zijn schrijver kwamen vaak in het 'nieuws', maar ik probeerde nooit de inhoud helemaal te achterhalen. Gelukkig maar!

Er waren inmiddels meer dan genoeg aanwijzingen over het thema. Zo zei Ish zelf in een interview met de VRT dat hij dit boek schreef vanuit de vraag of er in onze samenleving nog ruimte is voor vergeving, twijfel en begrip. Maar laat dat niet de enige aanleiding zijn voor dit boek. In 2015 was Ish Ait Hamou een van de bekende Vlamingen die meereisden met Martin Heylen voor het programma ‘Terug naar eigen land’ op VIER. Deze intense reis – op de vluchtelingenroute naar Europa – heeft hij moeilijk verteerd en liet een onuitwisbare indruk na die hij ‘schrijversgewijs’ een plaats moest kunnen geven. Zijn gelaatsuitdrukking op de foto hierboven, spreekt boekdelen.

Met grote verwachtingen, begon ik het boek te lezen...

Denk maar niet dat ik hier meer zal vrijgeven over het verhaal dan wat er te lezen valt op de achterflap, want dat zou het leesplezier van jou als toekomstige lezer grondig verpesten. Wat ik wel kwijt wil, is dat het boek mij heel erg heeft aangegrepen. Dat heeft veel te maken met de vertelstijl waardoor je de personages en hun leefwereld apart, maar ook samen leert kennen. Het boek wordt dan ook als volgt ingedeeld:

Dit boek leest als een trein: in 'Zij', maken we kennis met de ik-verteller (dan nog zonder naam) die beetje bij beetje vrijgeeft wat er vijf jaar voordien is gebeurd. Het duurt vijftig bladzijden lang vooraleer ze haar betrokkenheid van toen letterlijk benoemt. De spanningsopbouw verloopt dubbel: zowel op het moment van de vertelling als in het verleden door voortdurende flashbacks. Als lezer zat ik met zoveel vragen en veronderstellingen dat ik haast niet kon stoppen met lezen. Bovendien zijn de beschrijvingen van 'haar' en haar omgeving zo gedetailleerd (en later ook in 'Hij'), dat alles passeerde als in een film. Het verhaal speelt zich af op een fictieve locatie in België en de schrijver slaagt erin om de sociale ruimte waarin het zich afspeelt haarfijn te beschrijven en dat zorgt op zijn beurt voor een versterkende sfeerscheppende ruimte.

Eindelijk kom ik aan mijn straat. Ik probeer mijn sleutel in het slot te steken. Het hout rond het sleutelgat is helemaal beschadigd door eerdere pogingen.... Ik hoor in de verte al een donderslag... De lucht is diepgrijs aan het worden. Een jongeman komt aangelopen. Ik druk mezelf dichter tegen de deur aan en probeer zo stil mogelijk te blijven tot hij mij voorbij is... Plots staat de jongeman toch naast me, vraagt of hij kan helpen... Ik wil hem tegenhouden, maar durf niet... Stapt hij nu naar binnen of wacht hij tot ik zélf naar binnen stap? Een vriend van hem zal waarschijnlijk op de straathoek op wacht staan... > bladzijde 130-131

De titels van de vier delen in het boek verraden uiteindelijk hoe we zijn - alleen of in relatie - en hoe het zou kunnen zijn. En in dat laatste zit uiteraard de boodschap. Een boodschap die we moeten blijven uitdragen en dat is ook de wens van deze warmhartige schrijver: hoe klein we als individu ook zijn, we hebben allemaal onze taak en betekenis in het grote geheel. Het mooie aan dit boek, vind ik, is dat de schrijver zijn personages zichzelf laat zijn, zonder ze als schrijver te (ver)oordelen. Op die manier geeft hij de lezer alle ruimte om na te denken over zijn hamvraag 'of er in onze samenleving nog plaats is voor vergeving, twijfel en begrip'. Eigenlijk zou iedereen dit boek eens moeten lezen of beluisteren, want ook het luisterboek 'Het moois dat we delen' is ondertussen een feit. Als leerkrachten Nederlands zijn wij geprivilegieerd om met dergelijke verhalen aan de slag te gaan, maar als we tot de kern van de zaak willen komen, dan moeten we dat niet alleen doen, maar best vakoverschrijdend. Ik denk in dit geval onmiddellijk aan de combinatie van de vakken Nederlands en godsdienst zodat het boek vanuit verschillende perspectieven besproken kan worden. Het boek leent zich perfect voor debat over de huidige tijdsgeest, identiteit, angst, hoop, vooroordelen, veroordelen, maar ook vergeving en verbinding.

Ish Ait Hamou geeft (buiten corona gerekend) lezingen waarna hij in gesprek gaat met zijn publiek. Ongetwijfeld een meerwaarde!